Ντόναλντ Γ. Γουίνικοτ
Ένας ψυχαναλυτής για τον επόμενο αιώνα
Πρόλογος – Επιμέλεια: Θανάσης Χατζόπουλος
ΠΑΤΡΙΚ ΓΚΙΓΙΟΜΑΡ, ΤΖΑΝ ΕΪΜΠΡΑΜ, ΟΦΡΑ ΕΣΕΛ, ΖΕΛΙΚΟ ΛΟΠΑΡΙΤΣ, ΝΤΕΜΠΟΡΑ ΑΝΝΑ ΛΟΥΕΠΝΙΤΖ, ΕΛΙΖΑ ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΛΩΡΑ ΝΤΕΤΙΒΙΛ, ΕΛΣΑ ΟΛΙΒΕΪΡΑ ΝΤΙΑΣ, ΜΑΡΓΚΑΡΕΤ ΜΠΟΫΛ ΣΠΕΛΜΑΝ, ΑΝΤΖΕΛΑ ΤΖΟΫΣ, ΘΑΝΑΣΗΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΜΕΤΑΦΡΑΖΟΥΝ: Κωνστάνς Αθανασιάδου, Μαριάνθη Καλατζή, Γιώργος Καλομοίρης, Νεκτάριος Κουλός, Άννα Μιχέλη, Ελίζα Νικολοπούλου,
Κασσιανή Πολίτου, Νίκος Ρωμανάκης
TIMH: 18.00€ ΣΕΛΙΔΕΣ: 318 ISBΝ: 978-960-615-491-1
Μαυροκορδάτου 11❖ 10678 ΑΘΗΝΑ ❖ ΤΗΛ.: 210-38 30604 ❖ e-mail: pr@armosbooks.gr
Σε αυτή τη συλλογή άρθρων ψυχαναλυτών, από διαφορετικές γωνιές του κόσμου αλλά και υπό διαφορετικές οπτικές γωνίες, επιχειρείται μια πρώτη χαρτογράφηση από το πατρικό και τον πατέρα μέχρι την ορμή θανάτου, από το είναι στο γίγνεσθαι του υποκειμένου, από τη σύγχρονη έκπτωση των υποκειμένων και των σχέσεών τους στους λαβυρίνθους της σύγχρονης ζωής που πολλαπλασιάζονται από την τεχνολογία, από την παιδική σεξουαλικότητα και την παρουσία του ασυνειδήτου μέχρι την αλλαγή παραδείγματος που σηματοδοτεί η σκέψη του Γουίνικοτ για την ψυχανάλυση, ως τη σχέση του με τη σκέψη του Λακάν και του Φερέντζι αλλά και κυρίως του Φρόιντ.
Μια χαρτογράφηση περισσότερο ενδεικτική της επιρροής της σκέψης του Γουίνικοτ στη σύγχρονη ψυχανάλυση, πέρα από συναθροίσεις «γουινικοτιανών» και μη, πέρα από οποιαδήποτε ιδεολογική της χρήση, στον τρόπο με τον οποίο τα κείμενα και η σκέψη του έχουν προσληφθεί, γονιμοποιηθεί και γονιμοποιούνται, επειδή κυρίως η σκέψη του υπήρξε γόνιμη και χρήσιμη στην καθημερινή στάση του ψυχαναλυτή τόσο απέναντι σε παιδιά όσο και ενήλικους.
***
Οι “γραφές της ψυχανάλυσης” αποτυπώνουν κάθε φορά μια διαφορετική εκδοχή από τον πλούτο της κλινικής εμπειρίας της ψυχανάλυσης. Και του ιδιαίτερου τρόπου της να προσεγγίζει τα φαινόμενα της ζωής και του πολιτισμού. Τον πρώτο λόγο έχει εδώ η εκτροπή του ασυνειδήτου σε γραφή ώστε, με την παράφραση της γνωστής φροϊδικής προτροπής, “εκεί που ήταν Αυτό να έρθει… η γραφή”. Αλλά και η τροποποίηση του πραγματικού διά της γραφής έτσι όπως μόνον μέσω αυτής μπορεί να επισυμβεί, χάρη στο δικό της ίχνος. Η σειρά απευθύνεται σε όλους όσους, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, έχουν αντιληφθεί ή υποψιάζονται πως ό,τι μας κινεί και μας οδηγεί, σταθερά μάς διαφεύγει
______________________________________________________________________________
VII Διημερίδα Winnicott στις 11 και 12 Μαρτίου 2022
«Ντ. Γ. Γουίνικοτ, ένας ψυχαναλυτής για τον επόμενο αιώνα»
Δελτίο συμμετοχής διαδικτυακής διημερίδας Γουίνικοτ
Τίτλος: Κράτημα και Ερμηνεία: Μία Σύγχρονη Οπτική
Σε αυτό το άρθρο η Angela Joyce θα επισκεφτεί ξανά την περιγραφή της ανάλυσης ενός νεαρού άνδρα, που δημοσιεύθηκε μετά το θάνατο του D.W.Winnicott, την οποία διηύθυνε ο ίδιος σε δύο φάσεις, στις δεκαετίες του 1940 και του 1950. Η δημοσίευσή της στα αγγλικά στη δεκαετία του 1980 έχει κατά το πλείστον γίνει από τις σημειώσεις τις οποίες κρατούσε ο Winnicott κατά τη διάρκεια των συνεδριών της ανάλυσης και μετά από αυτές, και συνοδεύεται από μια εισαγωγή του Μasud Khan. Αυτό το άρθρο θα διερευνήσει την τεχνική του Winnicott, από την οπτική της σύγχρονης ψυχαναλυτικής πρακτικής του 21ου αιώνα και θα θέσει το ερώτημα κατά πόσο το «κράτημα» και η «ερμηνεία» θα μπορούσαν να θεωρηθούν ότι αντιτίθενται ή αλληλοσυμπληρώνονται. Προέρχονται από διαφορετικές αναπτυξιακές περιόδους και κατ’ αυτόν τον τρόπο εμπλέκουν τον αναλυτή και τον ασθενή σε αναπαραστάσεις διαφορετικών στρωμάτων της ιστορίας όπως αυτή εξελίχθηκε; Ποιες είναι οι επιπτώσεις για το πως εργαζόμαστε σήμερα σε αυτές τις διαφορετικές περιοχές;
Βιογραφικό: Η Angela Joyce είναι Mέλος, Εκπαιδεύτρια και Επόπτρια Ψυχαναλύτρια και Ψυχαναλύτρια Παιδιού στη Βρετανική Ψυχαναλυτική Εταιρεία. Υπήρξε μέλος του πρωτοποριακού προγράμματος Γονέα-Βρέφους για σχεδόν δύο δεκαετίες στο Κέντρο Anna Freud και συμμετείχε στη διεύθυνση της Υπηρεσίας Ψυχοθεραπείας Παιδιών σε αυτό. Εργάζεται ιδιωτικά στο Λονδίνο. Είναι Πρόεδρος του Winnicott Trust, του Squiggle Foundation και Πρόεδρος της Επιτροπής Προγράμματος Σπουδών της Βρετανικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας. Eίναι Επίτιμη Λέκτορας στο Πανεπιστήμιου University College του Λονδίνου. Έχει γράψει άρθρα και βιβλία για την πρώιμη ανάπτυξη, την ψυχοθεραπεία γονέα-βρέφους, και το έργο του Winnicott: “Διαβάζοντας Winnicott” (“Reading Winnicott”) επιμέλεια μαζί με την Lesley Caldwell, New Library of Psychoanalysis Teaching Series (2011), Εισαγωγή στον Έκτο Τόμο The Collected Works of D. W. Winnicott OUP (2016) και “Donald Winnicott and the History of the Present” εκδόσεις Karnac (2017).
Βίκυ Μαλισόβα, Θανάσης Χατζόπουλος
ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΡΟΥΝΤ ΣΤΗΝ ΚΛΑΪΝ, ΣΤΟΝ ΓΟΥΙΝΙΚΟΤ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΛΑΚΑΝ (2023)
Το αντικείμενο και η σχέση αντικειμένου βρέθηκαν ευθύς εξαρχής στην καρδιά της ψυχαναλυτικής πρακτικής. Είτε από την πλευρά των ορμών είτε από εκείνη του εγώ, το αντικείμενο αποτελεί βασική παράμετρο της φροϋδικής θεώρησης, ακόμη και αν η σχέση αντικειμένου δεν πήρε αρχικά την έκταση και τη σημασία που απέκτησε αργότερα. Αυτό σημαίνει ότι οι συνεχιστές του φροϋδικού έργου, Klein, Winnicott, Lacan, καθένας από τη σκοπιά του, διεύρυναν και εμβάθυναν την έννοια της σχέσης αντικειμένου δίνοντάς της την κεντρική θέση που κατέχει σήμερα στην ψυχαναλυτική θεωρία. Μέσα από τις διαφορετικές κατευθύνσεις που έδωσαν η Klein (καλό-κακό αντικείμενο, ενδοβολή αντικειμένου), ο Winnicott (εξωτερικό αντικείμενο-μητέρα, μεταβατικό αντικείμενο) και ο Lacan (η επιθυμία και η έλλειψη στο επίκεντρο της σχέσης αντικειμένου) διερευνάται η σχέση αντικειμένου και οι μελλοντικές προοπτικές της.
Το σεμινάριο θα γίνεται κάθε 4η Τρίτη του μήνα, στις 20.45 στο πατάρι των εκδόσεων ΑΡΜΟΣ, Μαυροκορδάτου 11, πλησίον εκκλησίας Ζωοδόχου Πηγής.
Ημερομηνίες: : 24 Ιανουαρίου, 28 Φεβρουαρίου, 28 Μαρτίου, 25 Απριλίου, 23 Μαΐου.
Για τη συμμετοχή στο σεμινάριο είναι απαραίτητη η επικοινωνία με τη Βίκυ Μαλισόβα (τηλ. : 210 7293731, vimahatz@yahoo.gr).
Βίκυ Μαλισόβα, Θανάσης Χατζόπουλος
ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΡΟΥΝΤ ΣΤΗΝ ΚΛΑΪΝ, ΣΤΟΝ ΓΟΥΙΝΙΚΟΤ ΚΑΙ ΣΤΟΝ ΛΑΚΑΝ
Το αντικείμενο και η σχέση αντικειμένου βρέθηκαν ευθύς εξαρχής στην καρδιά της ψυχαναλυτικής πρακτικής. Είτε από την πλευρά των ορμών είτε από εκείνη του εγώ, το αντικείμενο αποτελεί βασική παράμετρο της φροϋδικής θεώρησης, ακόμη και αν η σχέση αντικειμένου δεν πήρε αρχικά την έκταση και τη σημασία που απέκτησε αργότερα. Αυτό σημαίνει ότι οι συνεχιστές του φροϋδικού έργου, Klein, Winnicott, Lacan, καθένας από τη σκοπιά του, διεύρυναν και εμβάθυναν την έννοια της σχέσης αντικειμένου δίνοντάς της την κεντρική θέση που κατέχει σήμερα στην ψυχαναλυτική θεωρία. Μέσα από τις διαφορετικές κατευθύνσεις που έδωσαν η Klein (καλό-κακό αντικείμενο, ενδοβολή αντικειμένου), ο Winnicott (εξωτερικό αντικείμενο-μητέρα, μεταβατικό αντικείμενο) και ο Lacan (η επιθυμία και η έλλειψη στο επίκεντρο της σχέσης αντικειμένου) διερευνάται η σχέση αντικειμένου και οι μελλοντικές προοπτικές της.
Το σεμινάριο θα γίνεται κάθε 4η Τρίτη του μήνα, στις 20.45 στο πατάρι των εκδόσεων ΑΡΜΟΣ, Μαυροκορδάτου 11, πλησίον εκκλησίας Ζωοδόχου Πηγής.
Ημερομηνίες: : 27 Σεπτεμβρίου, 25 Οκτωβρίου, 22 Νοεμβρίου.
Για τη συμμετοχή στο σεμινάριο είναι απαραίτητη η επικοινωνία με τη Βίκυ Μαλισόβα (τηλ. : 210 7293731, vimahatz@yahoo.gr).
Ανναλίζα Ζελιώτη, Κορίνα Θωμαΐδου, Μαριάνθη Καλατζή, Νεκτάριος Κουλός
ΓΙΑ ΤΗ ΓΕΝΕΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗΣ
Μετά το πέρας του πρώτου κύκλου του σεμιναρίου «Για το Ασυνείδητο» στο οποίο παρουσιάστηκαν τα κείμενα του Φρόυντ « Ψυχοπαθολογία της Καθημερινής Ζωής», « Ερμηνεία των Ονείρων» και «Το Ευφυολόγημα και η σχέση του με το Ασυνείδητο, το Χιούμορ» συνεχίζουμε τη φετινή χρονιά με το βιβλίο των Φρόυντ και Μπρόυερ «Μελέτες για την Υστερία» του 1895. Για τον Φρόυντ η μελέτη αυτή αποτελεί την αφετηρία μιας πρωτοπόρας διαδρομής για την έρευνα του Ασυνειδήτου καθώς όπως υποστηρίζει, το συγκεκριμένο έργο λειτουργεί ως μαρτυρία των αρχικών του απόψεων. Η σεξουαλικότητα αναδεικνύεται ως το κέντρο των υστερικών συμπτωμάτων, οι έννοιες της επένδυσης, της αντίστασης και της απώθησης συνθέτουν το πρώτο πλαίσιο για τη γένεση της ψυχαναλυτικής θεωρίας. Μέσα από τη μελέτη και την παρουσίαση του έργου «Μελέτες για την Υστερία» μας δίνεται η ευκαιρία να ακολουθήσουμε το δρόμο που διάνυσε ο Φρόυντ από την έννοια της κάθαρσης έως την ψυχανάλυση.
Το σεμινάριο θα γίνεται κάθε 2η Τρίτη του μήνα, στις 20.45 στο πατάρι των εκδόσεων ΑΡΜΟΣ, Μαυροκορδάτου 11, πλησίον εκκλησίας Ζωοδόχου Πηγής.
Ημερομηνίες: 11 Οκτωβρίου, 8 Νοεμβρίου, 13 Δεκεμβρίου.
<[>Για τη συμμετοχή στο σεμινάριο είναι απαραίτητη η επικοινωνία με τη Βίκυ Μαλισόβα (τηλ. : 210 7293731, vimahatz@yahoo.gr).Αντώνης Βαδόλας
ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΩΝ, ΓΟΥΙΝΙΚΟΤ ΚΑΙ ΛΑΚΑΝ
Τα ονόματα του Γουίνικοτ και του Λακάν συνδέονται με δύο από τα πιο σημαντικά και πρωτοποριακά ρεύματα σκέψης και κλινικής πρακτικής στην ψυχανάλυση, μετά τον Φρόιντ. Μέσα στα χρόνια, οι θεωρίες τους απέκτησαν φανατικούς υποστηρικτές, αλλά και ορκισμένους αντιπάλους που ισχυροποίησαν πολωτικές και προκατειλημμένες θέσεις. Υπ’ αυτό το πρίσμα, συναντάται συχνά μια απλουστευτική διχοτομία που τοποθετεί τον Γούινικοτ στην αισιόδοξη, παιγνιώδη πλευρά με μια φαινομενικά προσπελάσιμη θεωρία και τον Λακάν στην πλευρά του απαισιόδοξου και του τραγικού, μέσω ενός ακατάληπτου θεωρητικού έργου. Αν όμως ο 20ος αιώνας στην ψυχανάλυση ήταν ο αιώνας των σκληρών αντιπαραθέσεων, ο 21ος αιώνας οφείλει να είναι αυτός που προάγει τον διάλογο, ως μια επανορθωτική λειτουργία για την ίδια την ψυχανάλυση. Δίχως να παραβλέψουμε τις διαφορετικές θέσεις του Λακάν και του Γουίνικοτ, σκοπός αυτού του σεμιναρίου είναι να καταδείξει ότι οι θέσεις αυτές ανήκουν σε ένα κοινό ψυχαναλυτικό γίγνεσθαι. Ο Γουίνικοτ ‘κατοίκησε’ έναν ενδιάμεσο χώρο σε ένα διχασμένο ψυχαναλυτικό κόσμο, ενώ ο Λακάν ανέδειξε μια υποκειμενικότητα που ‘κατοικείται’ από τον διχασμό. Αυτή η παράδοξη εγγύτητα θα αποτελέσει τη βάση του διαλόγου και των θεματικών ενοτήτων των τεσσάρων συναντήσεων του σεμιναρίου.
Το σεμινάριο θα γίνεται κάθε 2η Τρίτη κάθε δεύτερο μήνα, στις 20.45 στο πατάρι των εκδόσεων ΑΡΜΟΣ, Μαυροκορδάτου 11, πλησίον εκκλησίας Ζωοδόχου Πηγής.
Ημερομηνίες: 4 Οκτωβρίου, 6 Δεκεμβρίου.
Για τη συμμετοχή στο σεμινάριο είναι απαραίτητη η επικοινωνία με τη Βίκυ Μαλισόβα (τηλ. : 210 7293731, vimahatz@yahoo.gr).
Σεμινάρια Ιανουάριος – Ιούνιος 2021 Θανάσης Χατζόπουλος-Βίκυ Μαλισόβα
ΣΧΕΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ: ΑΠΟ ΤΟΝ FREUD ΣΤΗΝ KLEIN, ΣΤΟΝ WINNICOTT ΚΑΙ ΣΤΟΝ LACAN
Το αντικείμενο και η σχέση αντικειμένου βρέθηκαν ευθύς εξαρχής στην καρδιά της ψυχαναλυτικής πρακτικής. Είτε από την πλευρά των ορμών είτε από εκείνη του εγώ, το αντικείμενο αποτελεί βασική παράμετρο της φροϋδικής θεώρησης, ακόμη και αν η σχέση αντικειμένου δεν πήρε αρχικά την έκταση και τη σημασία που απέκτησε αργότερα. Αυτό σημαίνει ότι οι συνεχιστές του φροϋδικού έργου, Klein, Winnicott, Lacan, καθένας από τη σκοπιά του, διεύρυναν και εμβάθυναν την έννοια της σχέσης αντικειμένου δίνοντάς της την κεντρική θέση που κατέχει σήμερα στην ψυχαναλυτική θεωρία. Μέσα από τις διαφορετικές κατευθύνσεις που έδωσαν η Klein (καλό-κακό αντικείμενο, ενδοβολή αντικειμένου), ο Winnicott (εξωτερικό αντικείμενο-μητέρα, μεταβατικό αντικείμενο) και ο Lacan (η επιθυμία και η έλλειψη στο επίκεντρο της σχέσης αντικειμένου) διερευνάται η σχέση αντικειμένου και οι μελλοντικές προοπτικές της.
Το σεμινάριο θα γίνεται κάθε 4η Τρίτη του μήνα, στις 20.45 μέσω τηλεδιάσκεψης στην πλατφόρμα zoom. Ημερομηνίες: 26 Ιανουαρίου, 23 Φεβρουαρίου, 23 Μαρτίου, 25 Μαΐου, 22 Ιουνίου.
Για τη συμμετοχή στο σεμινάριο είναι απαραίτητη η επικοινωνία με τον Θανάση Χατζόπουλο (τηλ. : 210 6438785, ahatz@otenet.gr).
ΓΙΑ ΤΟ ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ
Η έννοια του ασυνειδήτου προϋπήρχε του Φρόυντ, χωρίς όμως να έχει μελετηθεί συστηματικά μέχρι τότε ώστε να πάρει τη μορφή που του έδωσε εκείνος ως ένα από τα συστήματα της ψυχικής συσκευής (μαζί με το προσυνειδητό και τη συνείδηση) με το περιεχόμενό του, τους μηχανισμούς, τα μορφώματά του, τους εκπροσώπους του. Έννοια «περιγραφική» αλλά και «τοπική», η οποία διατηρείται σε ισχύ και κατά την διαμόρφωση της δεύτερης φροϋδικής τοπικής (αυτό, εγώ, υπερεγώ), διατρέχοντας το σύνολο σχεδόν του έργου του Φρόυντ. Η ανάδειξη του ασυνειδήτου υπήρξε μια εξαιρετικά σημαντική συμβολή της ψυχανάλυσης για την κατανόηση του ανθρώπινου ψυχισμού μαζί με την αποκάλυψη ότι μπορεί κάποιος να μην είναι αφέντης στο ίδιο του το σπίτι, βαθύ πλήγμα στην ανθρώπινη ματαιοδοξία. Διανύοντας τη δεύτερη χρονιά μελέτης της «Ερμηνείας των ονείρων» και άλλων κειμένων του Φρόυντ σχετικά με το όνειρο, τη «βασιλική οδό» προς το ασυνείδητο, και ολοκληρώνοντας τη μελέτη της «Ερμηνείας», φτάνουμε στο περίφημο έβδομο κεφάλαιο, όπου ο Φρόυντ διατυπώνει τη θεωρία του για τη λειτουργία του ψυχικού οργάνου τοποθετώντας το ασυνείδητο στο επίκεντρο της ψυχαναλυτικής θεωρίας.
Παρεμβαίνουν: Ανναλίζα Ζελιώτη, Κορίνα Θωμαΐδου, Μαριάνθη Καλατζή, Νεκτάριος Κουλός, Νεφέλη Ταμπάκη. Το σεμινάριο θα γίνεται κάθε 2η Τρίτη του μήνα, στις 20.45 μέσω τηλεδιάσκεψης στην πλατφόρμα zoom.
Ημερομηνίες: 12 Ιανουαρίου, 9 Φεβρουαρίου, 9 Μαρτίου, 13 Απριλίου, 11 Μαΐου, 8 Ιουνίου. Για τη συμμετοχή στο σεμινάριο είναι απαραίτητη η επικοινωνία με τον Θανάση Χατζόπουλο (τηλ. : 210 6438785, ahatz@otenet.gr).
